Vleermuisonderzoek en de natuurwetgeving

Het belang van vleermuisonderzoek en -bescherming is als volgt. Vleermuizen als insecteneters vervullen een belangrijke rol in ons milieu. Ze eten bijvoorbeeld veel steekmuggen, wel tientallen per nacht. Veel van de in Nederland voorkomende vleermuizen zijn sterk afhankelijk van onze leefomgeving, omdat ze graag verborgen in gebouwen leven.

Vleermuizen zijn strikt beschermd volgens de Europese en Nederlandse natuurwetgeving. Hierdoor kan spanningsveld ontstaan tussen enerzijds de bescherming van vleermuizen en anderzijds de efficiënte uitvoering van ruimtelijke ingrepen.

Bij bijvoorbeeld de renovatie of sloop van een gebouw of de kap van holtebomen is het volgens de Omgevingswet verplicht om eerst te onderzoeken of er vleermuizen aanwezig zijn in verband met een mogelijke Flora- en fauna-activiteit. Als dat het geval is, zijn beschermende maatregelen via een vergunningprocedure vereist. Deze procedure wordt beoordeeld door het bevoegd gezag (de provincie).

Beschermende maatregelen—zoals het creëren van nieuwe verblijfplaatsen, groot of klein—moeten zorgvuldig onderbouwd zijn en aansluiten bij de fysiologie en leefwijze van de betrokken vleermuissoorten. EcoNatura kan hier met haar dierecologische kennis en ruime ervaring in vleermuisonderzoek effectief inzicht in bieden.

→ Voor meer informatie of een vrijblijvende offerte voor vleermuis onderzoek

Ultrasoon onderzoek

Veel vleermuissoorten produceren ultrasone geluiden voor navigatie, onderlinge communicatie en de jacht op vliegende insecten. Deze geluiden kunnen worden opgenomen en gedetermineerd met een zogenoemde batdetector. Voor langdurige registratie van vleermuisbewegingen kan een batlogger worden gebruikt.

Daarnaast kan in veel gevallen de verblijfplaats van vleermuizen nauwkeurig worden bepaald met behulp van een warmtebeeldcamera of thermografie—een methode die EcoNatura al lange tijd toepast.

Sonogram van een jagende laatvlieger in een verlichte straat.

Bij vleermuisonderzoek is het van groot belang om de leefwijze van de verschillende soorten jaarrond te beschouwen, met oog op beweging tussen zomer- en winterverblijven. Zie de natuurkalender

‘Vleren’ met voorbeelden van onderzoek naar vleermuisverblijfplaatsen in bijvoorbeeld een oude steenfabriek (een winterverblijftelling in de linkerfoto), zomer- met kraamverblijf laatvliegers in het dak van een moderne rijtjeswoning (midden) en bij bosonderhoud met een holtebomen check (rechts).

Vleermuisonderzoek

Vleermuisonderzoek heeft een lange doorlooptijd, met zowel zomer- als mogelijk winteronderzoek volgens het Vleermuisprotocol. Dit betekent dat er een helder onderzoeksschema moet worden opgesteld, zodat initiatiefnemers van ruimtelijke ingrepen dit goed kunnen opnemen in hun planning en voorzien van de juiste ecojuridische onderbouwing.

Exact lokaliseren van vleermuisverblijven met behulp van thermografie.

Beschermende maatregelen

EcoNatura heeft, naast het betrouwbaar vaststellen of uitsluiten van de aanwezigheid van vleermuizen, ruime ervaring in het effectief afstemmen en uitvoeren van beschermende maatregelen. Dit omvat onder meer mitigatie en compensatie als onderdeel van de vergunningprocedure binnen de Omgevingswet.